Czy polska Wikipedia jest politycznie tendencyjna ?
       


Wstęp:

Do tego, że Wikipedia jest wspaniałym źródłem informacji nie trzeba nikogo przekonywać. Do zadania pytania jak w tytule skłoniły mnie pierwotnie kontrowersje wokół hasła Monika Olejnik (zob. także dyskusja tego hasła), a szczególnie werdykt Komitetu Arbitrażowego w tej sprawie, który oceniam jako skandaliczny. Moją jego ocenę podałem w dyskusji strony tego werdyktu (zob. także odnośne archiwum dyskusji w kawiarence wikipedii).

Administratorzy polskiej Wikipedii nadużywają swoich prerogatyw do blokowania tak trywialnych treści jak imię ojca Moniki Olejnik w jej biogramie, udaremniają określenie Wojciecha Jaruzelskiego w jego biogramie "działaczem komunistycznym" o kontrowersjach wokół Wałęsy i wielu innych osób nie wspomnę. W sprawie ojca Moniki Olejnik, Tadeusza Olejnika, majora MSW za niegodne zaufania Komitet Arbitrażowy uznał źródło, jakim jest artykuł Doroty Kani i Macieja Marosza pt. "Perły w koronie Służby Bezpieczeństwa" poświęcony m.i. jego osobie oraz podający skany dokumentów potwierdzających fakt, że Monika Olejnik to jego córka. Można przypuścić, że chodziło tu o sam fakt powoływania się na niezależną.pl (przedruk z Gazety Polskiej).

Cenzura, o której mówię uzasadniana jest przez administratorów odrzucaniem tzw. "nieencyklopedycznych" haseł (O tym, co to jest zob. tu:encyklopedyczność), oraz unikaniem zaśmiecania. Jakkolwiek istnieje wiele treści nie nadających się do encyklopedii, jak reklamy lub "wiedza sponsorowana", jednak poważne dyskusje młodych ludzi oceniających, czy wpisane treści nadają się dla innych użytkowników skazane są z racji samego postawienia takiej kwestii na bufonadę i śmieszność. Co dla jednego śmieciem to dla drugiego może być cenną informacją, a powód oceny informacji jako śmieci wynika nierzadko z wąskiej wizji świata i braku doświadczenia. I tak studenci oceniają w dobrej wierze wagę wpisów dokonywanych przez specjalistów.

To jest ogólne postawienie problemu oceniania przez jednych znaczenia wiedzy, jaką ma ona dla innych, jednak w przypadku polskiej Wikipedii warto zwrócić uwagę na szczególny rodzaj tendencyjności: Dotyczy ona ocen historii najnowszej, komunizmu oraz bieżącej polityki. Wikipedię edytują z bezinteresownym zaangażowaniem młodzi ludzie, którzy mieli najczęściej niewiele własnych przeżyć dotyczących okresu komunizmu w Polsce. Jak to się dzieje, że ich postawa nacechowana jest zaznaczonymi tu poniżej, aż do dziwactw rozwiniętymi tendencyjnościami ? Trudno założyć, że większość rzekomo demokratycznie wybieranych administratorów ma swoje prywatne uwikłania w rodzaju dziadka w SB. Prawidłowym wnioskiem jest moim zdaniem stwierdzenie stanu psychozy społecznej, w którą uwikłane jest całe polskie społeczeństwo po okresie komunizmu. Prawdę mówiąc trudno było oczekiwać, że uda nam się wyjść z niego bez traumy.

Jakie są drogi wyjścia ? - Prawda, odwaga, życzliwość i cierpliwość. Nie do przecenienia jest solidarność oznaczająca wspieranie innych, którzy podejmują sprawiedliwe działania - nie wolno zostawić ich na lodzie ! Błędem jest złość i rezygnacja. Oczywiście namawiam do udziału i korzystania z Wikipedii, a nie do odpisania jej na straty. Fakty i prawda są przecież spójne z natury i jeśli ktoś próbuje część z nich ukrywać lub fałszować stanie się to z czasem niczym więcej jak tylko faktem o nim samym, w opisanych tu przypadkach faktem o niektórych administratorach polskiej Wikipedii.

Artykuł ten ukazał się na niezależnej.pl (niezalezna), choć jest obecnie niedostępny - nie wiem dlaczego (zob. np. w googlu: "wikipedia, Olejnik site:niezalezna.pl"). Osoby zainteresowane dyskusją odesłać też mogę dodatkowo do własnego forum, wątku o Wikipedii lub ogólnie do forum.evot.org. Walkę z cenzurą na polskiej Wikipedii opisał w 2010 r.rybitzky na stronach salonu24 a w 2012 roku Beata Sławińska na stronach Solidarni 2010 opisała przypadek usuwania hasła Janusz Szewczak Temat był też dyskutowany na stronach administracyjnych samej wikipedii w tzw. Kawiarence.

Poniżej znajduje się lista niektórych przykładowych przypadków politycznej tendencyjności polskiej Wikipedii: Zapewne jest ona niepełna, choć będą ją uzupełniał do czego proszę o wsparcie. Z natury lista ta jest subiektywna. Podałem te przypadki, które wydały się w mojej własnej ocenie najbardziej drastyczne. Ktoś inny może tendencyjność ocenić inaczej lub uznać jako przekonujące inne przykłady. Zaletą jest oczwiście fakt, że tylko ja odpowiadam za przedstawioną tu ocenę.

nr opis kiedy osoby oponenci
1 Okoliczności utworzenia przez Ministra Spraw Wewnętrznych listy tajnych współpracowników byłej Służby Bezpieczeństwa zajmujących nadal najważniejsze urzędy w państwie (tzw. Lista Macierewicza) zostały opisane w jej artykule. Cóż, kiedy same znajdujące się na niej nazwiska agentów zostały usunięte, co widać tutaj ? Jak pisać o liście 64 nazwisk pominąwszy jej publicznie udostępnioną treść, tj. same nazwiska ? Oczywiście artykuł zastępuje fakty usprawiedliwieniami i podważeniami znaczenia tej listy. 13 kwietnia 2007 - 24 lipiec 2010 Szwedzki zniszczył dane o pseudonimach agentów w tym przykłądowo odnośną informację o Michale Bonim, który sam przyznał się do współpracy, a Elfhelm usunął w ogóle wszystkie nazwiska i z listy nic nie zostało prócz faktu jej istnienia. Proktor86 ,   Misternight ,   IlluminatiX ,   Serdelll ,  
2 Wojciech Jaruzelski nie może zostać uznany za "działacza komunistycznego", bo do informacji o tym fakcie brak rzekomo rzetelnych źródeł, choć w dalszym ciągu życiorysu W.J. jest prawidłowo opisany jako Pierwszy Sekretarz PZPR. 10 maj 2011 Pawmak,   Ciacho5, Zbigniew Lisiecki
3 W haśle Mariusz Kamiński uporczywie wykreślana jest informacja o złmaniu prawa przy jego odwołaniu z urzędu szefa CBA. Ustawa o CBA zakazywała odwołania szefa urzędu bez opinii Prezydenta, której było wtedy brak, a "cała prasa" dyskutowała o tym braku. 24 maj 2011 Elfhelm,   PawelMM,   Mazur ,   Wpedzich Zbigniew Lisiecki
4 Ten diff hasła Anny Komorowskiej ukazuje nagminne w polskiej Wikipedii wymazywanie z niej wszelkich odnośników do Gazety Polskiej. Szczególną ochroną przed powoływaniem się na jej pracę cieszy się Dorota Kania. Administratorzy nie zareagowali na to szkodnictwo woląc pozostawić podaną informację zupełnie bez źródeł niż podać jako źródło odnośnik do artykułu w Gazecie Polskiej, nawet jeśli poparty on jest realnie istniejącymi i wydrukowanymi dokumentami. Tu lub tutaj podobne przykłady pozbywania się dobrych źródeł, jeśli jest nimi Gazeta Polska. 13 czerwca 2011 Sp5Uhe , Elfhelm ,
5 Wpisy w tej historii hasła Anny Komorowskiej z dat: 22:54 - 23:38 21 lut 2011 oraz 18:48 - 18:55 13 cze 2011 zostały usunięte - może słusznie - jednak nie da się ich odtworzyć ! Nie wiadomo co wpisał użytkownik z Gdańska o Annie Komorowskiej powołując się na Instytut Pamięci Narodowej . Jeśli tylko nie były to hasła do prywatnego konta lub instrukcje budowy bomby powinny one pozostać zgodnie z ideą dokumentowania historii haseł widoczne. 13 June 2011 Wiktoryn ,   Markiel ,
6 Administrator Elfhelm usuwa informację o przynależności Łukasza Borowiaka do Solidarności uzasadniając to brakiem podanych źródeł, choć rozsądna procedura nakazywałaby tych źródła poszukać i je podać, lub w razie ich nie znalezienia wstawić przewidziany do takich sytuacji znacznik {fakt} . 8 listopada 2011 Elfhelm ,   .
7 Do dziś (kwiecień 2013) nie udaje się podać w biografii Monika Olejnik informacji o samym tylko imieniu jej ojca ! Nie pomogło odwołanie do Komisji Arbitrażowej (zob.też dyskusja werdyktu). 2 stycznia 2012 Elfhelm, Bacus15, Abronikowski, Warschauer, WTM, Markiel, Leinad, Nedops, Ented, PawelMM, TR, Witold1977, Wpedzich, Karol007, Powerek38, Sebk, Teukros Zbigniew Lisiecki
8 Niezależna Gazeta Polska jest generalnie uznawana za brukowiec, do którego nie należy odwoływać się jako źródła. W biografii Andrzeja Wajdy jako nierzetelne źródło uznana została informacja o jego przynależności do PZPR, na co wskazuje ten diff. 5 marca 2012 Elfhelm, Politolog 200 ,
9 W haśle Tadeusz Mazowieckiki nie można podać informacji o jego opublikowanej w 1952 r. książce pt. "Wróg pozostał ten sam", która ukazuje go jako stalinistę. 2 marca 2013 Elfhelm , P. Ocut ,
10 Ataki osobiste Elfhelma oraz półroczna blokada dla redaktora Wikipedii Gasikot, mają polityczny podtekst. P. Ocut, 28. kwietnia 2013 Elfhelm, Wpedzich Gasikot,   Zbigniew Lisiecki
11 Od 2009 r ma miejsce uporczywe usuwanie z Wikipedii głównego ekonomisty SKOK-u Janusz Szewczak. Zob. np. dyskusja nad encyklopedycznością w Poczekalni 1 kwietnia 2009 - 11 luty 2013 Ciacho5 , Ptjackyll , Michał Sobkowski , Adamt , Farray , Nedops , Gdarin , Elfhelm , Kojoto , Ptjackyll , Pablo000000 ,
12 Przyczyną katastrofy polskiego TU-154 są według wikpedii jedynie "błędy załogi", natomiast wersja: Zespołu Parlamentarnego popartego pracą 50-ciu z górą profesorów w tym członków PAN dopuszczająca jako "prawdopodobny udział osób trzecich" jest kasowana.
Zasady Wikipedii mówią wyraźnie, że Wikipedia nie dokonuje rozstrzygnięć merytorycznych, i musi zaznaczyć różne wersje nawet jeśli są między sobą sprzeczne.
27 kwietnia 2013 Stok , Golkiper ,
13 Mimo przedstawionych faktów Wikipedia nie potrafi uznać współpracy Lech Wałęsa z SB nazywając te fakty jedynie "posądzeniami", na co wskazuje np. dyskusja dotycząca zmiany nazwy sekcji. Informacje z zeznania sądowego oficera prowadzącego Lecha Walęsę - kpt. SB Janusza Stachowiaka są usuwane jako "zbyt radykalne i nie na miejscu". zob. różnica 13. maja 2013 Marcoz ,   Tokyotown8 ,   Zbigniew Lisiecki
14 Tutaj usunięta została z Wikipedii informacja o ojcu znanego dziennikarza Tomasza Sianeckiego (zob. Tomasz Sianeck Jego ojciec, Bolesław Sianecki (dane wg. katalogu IPN) był pułkownikiem, funkcjonariuszem Wydziału IV oraz sekretarzem POP PZPR. Tu z kolei Elfhelm w ogóle nie dopuszcza informacji o tym, że Bolesław Sianecki to ojciec Tomasza Sianeckiego. 17 czerwca 2014 Wiktoryn ,   Elfhelm ,   Politygen ,  
15 Z Wikipedii są usuwane biogramy zbrodniarzy stalinowskich, jak Marcel Kot - sędzia aparatu przemocy (osiem wyroków śmierci na niewinnych ludziach) uznany po tej dyskusji za "nieencyklopedycznego" tj. nie wartego wspomnienie w Wikipedii. 28 sierpnia 2014 Ciacho5 ,   Boston9 ,   Elfhelm ,   Igor ,   Tokyotown8 ,   Zbigniew Lisiecki Pablo000 Jakub Kaja Plogeo
16 Podobnie usuwane są jako nieencyklopedyczne ich ofiary, jak zamordowane przez komunistów pomnikowe postacie: Lech Rajchel,   Stefan Skrzyszowski,   10 sierpnia 2014 Elfhelm ,   Boston9 ,   Teukros ,   Warschauer ,   Adamt ,   Zbigniew Lisiecki Emptywords
17 Z Wikipedii usuwane są biografie pomnikowych postaci z Kwatery na Łączce. Tu znajduje się dyskusja nad usunięciem biografii Bogdana Olszewskiego, a tu dyskusja w tzw. "Kawiarence". 15 kwietnia 2015 Teukros ,   Felis domestica ,   Kenraiz ,   Adamt ,   JudgeDeadd ,   Stefaniak ,   Zbigniew Lisiecki
18 Tu przykładowo wykasowywane jest określenie Jana Hryckowiana jako zbrodniarza komunistycznego, choć z dalszej części wynika, że skazał co najmniej 16 niewinnych ludzi na śmierć, w tym Witolda Pileckiego. 16 kwietnia 2015 Pio2009 Zbigniew Lisiecki
19 Informacja o współpracy ministra spraw zagranicznych Ciacho5, co pokazuje ten diff. 13 październik 2015 Ciacho5 ,   anonimowy użytkownik
20 Ten diff wskazuje na usuniecie z biografii (Danuty Siedzikówny (Inki) informacji o tym, że jej ojciec wywieziony został przez Sowietów do łagru. 29 sierpnia 2016 Elfhelm ,   Zsuetam ,  
21 Tu Elfhelm kasuje bez powodu informację o członkostwie obojga rodziców znanej feminizującej polityk - Katarzyny Lubnauer w partii komunistycznej PZPR. 30 września 2016 Elfhelm ,   unknown
22 Usunięta została informacja o przyznaniu Antoniemu Macierewiczowi przez Solidarność Medalu z okazji 40. rocznicy wydarzeń czerwcowych 1976. Tu jest diff. Uzasadnienie administratra Elfhelma: "niejasne odznaczenie, brak oficjalnej nazwy, być może to jakiś sympatyczny dyplom". 30 września 2016 Elfhelm ,   Lowdown ,  
23 Tu podobnie w odniesieniu do Piotra Naimskiego tu do Wojciecha Fałkowskiego 30 września 2016 Elfhelm ,   Lowdown ,  
24 Tutaj Elfhelm kasuje bez powodu ważne informacje w biografii Adama Lipińskiego - wiceprezesa rządzącej w 2016 roku partii Prawo i Sprawiedliwość. 31 października 2016 Elfhelm ,   Andamsterdam ,  
25 Tu widać wykasowanie z biogramu sędziny Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej jej odmowy udziału w bezprawnym jej zdaniem postępowaniu. Elfhelm uznał ten fakt po prostu za "nieencyklopedyczny" . 8 listopad 2016 Elfhelm ,   Tomasz Raburski
26 Tutaj znajduje się dyskusja rozpoczęta przez administratora Wikipedii Teukros, a mająca na celu usunięcie z Wikipedii biogramu Zygmunta Roguskiego - patrioty polskiego zamordowanego przez komunistow, którego nazwisko znajduje się na pomniku ofiar komunizmu w Kwaterze na Łączce . 29 Listopad 2016 Teukros ,   Zbigniew Lisiecki Jakub Kaja
27 W grudniu 2016 Adamt usunął po tej dyskusji na temat Rakoczego biografię Karola Rakoczego - żołnierza wyklętego, którego umieszczono na pomniku Kwatera na Łączce . Autor artykułu został poinformowany z opóźnieniem i nie wziął udziału w dyskusji. 28 Grudzień 2016 Teukros,   Adamt,   Ciacho55 Zbigniew Lisiecki
28 W lutym 2017 Adamt łamiąc zasadę, wg. której artykuł musi przy braku zgody pozostać co najmniej tydzień usunął biogram zamordowanej misjonarki Heleny Kmieć po tej dyskusji, oraz wpis na twitterze . 23 Luty 2017 Adamt ,   Nedops ,   Ciacho55 ,   John Belushi ,   Andrzei111 ,   Gdarin Sylwia Ufnalska ,   Mateusz_Opasi%C5%84ski ,   Morcius ,   Patephon ,   Andrzej19 ,   Kolos24 ,   Powerek38 ,  
29 27-mego lutego 2017 PawelMM usunął z biogram Adama Mazguły info o tym kto uczynił go pułkownikiem, o skazaniu go za spowodowanie śmierci, o tym, że jego zdaniem w Stanie Wojennym "dochowano kultury", a mord na robotnikach w kopalni Wujek to tylko "zamieszki", o tym, że zakazano mu nosić polski mundur, odebrano Medal "Pro Patria" oraz o liście "Stop Dewastacji Polski", który podpisał 3.12.2016. Widać to w zmianach artykułu 27 Luty 2017 PawelMM .
30 W marcu 2017 Andrzej Rzepliński widnieje w Wikipedii jako laureat Nagrody Kisiela, ale przecież nagroda ta została mu odebrana ! Rok wcześniej Elfhelm usunął informację o tym fakcie uzasadniając to tym, że te "przepychanki nas nie interesują" pozostawiwszy otwarte pytanie, czy "nas" oznaczało administratorów Wikipedii, czy jej czytelników. 15 Marzec 2016 Elfhelm
31 Tutaj i tu widać wymazywanie z wikipedii istotnej informacji o pochodzeniu rozpowszechnianego na świecie sformułowania "polskie obozy śmierci". Informacja ta pochodzi z artykułów poważnej prasy w tym np. autorstwa historyka IPN oraz członka komisji weryfikacji WSI Leszka Pietrzaka w UważamRze. Co prawda Krzysztof Ruchniewicz podważa informacje Pietrzaka w Deutsche Welle, ale standard wikipedii nakazuje podać obie zaprzeczające sobie wersje, a nie jedną z nich usuwać przyznając rację Ruchniewiczowi. 22 sierpień 2017 WTM, Tokyotown8 Zbigniew Lisiecki
32 Ten diff pokazuje usuwanie z wikipedii istotnych informacji o możliwych nadużyciach ekonomicznych dzisiejeszego posła do Parlamentu Europejskiego - Janusza Lewandowskiego. Co prawda sąd odrzucił ten zarzut, jednak należało podać go wraz z informacją jaki sąd i jakim argumentem ten zarzut zbił, ponieważ zarzut stawia "pół Polski". Tylko zmierzenie się z samym argumentem za i przeciw może rozstrzygnąć. Wikipedia miała obowiązek zaznaczyć tę istotną kontrowersję. 22 czerwca 2011 Elfhelm Mirek_Robert
33 A tu diff usunieta została trzy lata później informacja o odpowiedzialności Janusza Lewandowskiego za wyprzedaż i degradację Polskich Linii Oceanicznych. Wpis nie podawał źródła, lecz ze względu na wagę sprawy należało rzetelnego źródła poszukać ! 28 lipca 2013 Bukaj Mirek_Robert


uwagi końcowe

Na koniec wspomnę, że administratorzy polskiej wikipedii nie byli skorzy do poparcia zasady, lub choćby dobrego zwyczaju ujawniania swoich danych osobowych, na co wskazuje ta dyskusja o anonimowości . Przyczyn tego faktu szukać należy moim zdaniem w ogólnych mechanizmach działania sieci ludzkich, w których co publiczne, a co prywatne podlega dramatycznemu przedefiniowaniu.

A tutaj Sheryl Attkisson opisuje to samo zjawisko w amerykańskiej wikipedii nazywając je Astroturfing.

Kilka danych identyfikujących niektórych administratorów podał trzy lata później Jacek Międlar na stronach portalu wprawo.pl.